#تولیدی
#به_قلم_خودم
#صحیفه_سجادیه
#انس_باصحیفه_سجادیه
*أَسْرَعِهِمَا فَنَاءً!*
وقتی از غم و اندوه سخن به میان میآید، ذهنمان متوجه غم و اندوه ناشی از زیان دنیوی و از دست دادن نعمت مادی میشود و متوجه نیستیم که انسان در قبال کوتاهی در بندگی خداوند و از دست دادن نعمتهای اخروی نیز باید غصهدار و غمناک گردد.
نسبت دنیا با آخرت نسبت محدود با نامحدود و متناهی با نامتناهی است. از نظر کمیت دنیا با آخرت قابل مقایسه نیست، چون عمر و زندگی دنیوی محدود و زندگی آخرت نامحدود و نامتناهی است، از نظر کیفیت نیز نمیتوان دنیا را با آخرت مقایسه کرد. چون هم لذتهای محدود دنیا در برابر لذتهای نامحدود اخروی چیزی به حساب نمیآیند و هم ناراحتیها و عذابهای محدود دنیا قابل مقایسه با عذابهای نامحدود اخروی نیستند. پس پسندیده نیست که انسان دلبسته لذتهای محدود دنیوی، حیوانی و طبیعی گردد و این دلبستگی او را از لذتهای اخروی باز دارد.
انسان باید بر رفتار و حالات روانی خود مسلط باشد و توجه داشته باشد که نعمتهای دنیا وسیلهای برای آزمایش انسان هستند و در کنار لذت بردن از آنها باید بکوشد که دلبسته آنها نگردد ودر برابر از دست دادن بخشی از آنها نباید چنان محزون و ناراحت شود که از نعمتهای بالاتر و ارزشمندتر، یعنی نعمتهای اخروی محروم بماند. پس وقتی به جهت پیشامد مصیبت و گرفتاری ناراحت و محزون میگردد، به مقایسه آنچه از دست داده با آنچه بر اثر این ناراحتی از دست میدهد بپردازد. آنگاه وقتی دید آنچه بر اثر ناراحتی و اندوه از دست میدهد ـ نظیر نشاط برای عبادت، تمرکز در مطالعه و فکر، آرامش در زندگی و در خانواده ـ با ارزشتر از چیزی است که از دست داده، خود را از غصه و اندوه برهاند. چراکه اندوهی که انسان را از نشاط در زندگی و عبادت و نعمتهای برتر باز میدارد نکوهیده و مذموم است
اگر کسی واقعا باور کرد که زندگی دنیا با زندگی آخرت قابل مقایسه نیست، لذات و آلام انسان در دنیا سطحی تر، و ادراکش در این جهان نسبت به ادراکی که در آخرت دارد ضعیفتر، و آثار حیات در دنیا نسبت به آثار حیات آخرت ناچیزتر است؛ و اگر باورش شد که دنیا محدود و متناهی است و آخرت نامحدود نامتناهی، و زندگی دنیایی انسان به زندگی اخروی او از یک چشم به هم زدن نسبت به یک عمر هزار ساله هم کمتر است و باور نمود که تحمل بعضی از زحمتها و مشقتها و ناکامیها در این جهان، سعادت و لذت ابدی را به دنبال دارد، برای چنین شخصی، تحمل این رنجها سهل، و کناره گیری از این لذتها قابل تحمل و حتی شیرین خواهد بود.
ولی، بسیاری از انسانها به خاطر ضعف ایمان و کمبود معرفت و شناخت، توجهشان و همین لذتهای پس مادی معطوف و در مسائل مربوط به زندگی دنیا متمرکز میشود و در نتیجه، دست به انجام کارهایی می زنند که عذاب آخرت را به دنبال خواهد داشت.
انسانی که ایمانش ضعیف و شناختش کم سو است، از لذتهای زودگذر چشم پوشی نمی کند، اگر ایمان او قوی باشد و از شناخت و معرفت آنچنان بالایی برخوردار باشد که گویا عذاب آخرت را می بیند، در اینصورت تحمل سختیها و گذشتن از لذتهای گناهان برایش آسان خواهد شد.
*خداوندمتعال* در نکوهش کسانی که دلبسته دنیا شدهاند و با دلبستگی به دنیا و سرمست شدن از لذتهای آن، از لذتهای نامحدود آخرت صرفنظر کردهاند میفرماید: *«لیکن [شما ]زندگی دنیا را برمیگزینید، با آنکه [جهان ]آخرت نیکوتر و پایدارتر است.»*1.
همچنین در جایی دیگر می فرماید: *«لِکَیْلَا تَأْسَوْا عَلَی مَا فَاتَکُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ»*2؛ تا بر آنچه از دست شما رفت اندوه مخورید و بدانچه به شما داد شادمان نشوید و خدا هیچ گردنکش خودستا را دوست ندارد.
در صحیفه سجادیه که پس از قرآن و نهج البلاغه، بزرگ ترین و غنی ترین گنجینه حقایق و معارف الهی است و ملقب به خواهر قرآن است ، امام سجاد علیه السلام اینچنین دعا کرده و از خدا می خواهد :
*اللَّهُمَّ وَ مَتَى وَقَفْنَا بَیْنَ نَقْصَیْنِ فِى دِینٍ أَوْ دُنْیَا، فَأَوْقِعِ النَّقْصَ بِأَسْرَعِهِمَا فَنَاءً، وَ اجْعَلِ التَّوْبَةَ فِى أَطْوَلِهِمَا بَقَاءً :3*
*خداوندا هنگامى که در وضعى قرار مىگیریم که به ناچار مستحق خسارت در دین یا ضرر در دنیا مىشویم، پس کاهش را بر دنیاى ما که زود فانى مىشود وارد ساز، و عفو و بخششت را در دینمان که بادوامتر است قرار بده.*
1. اعلى: 16ـ17
2. حدید: 23
3.صحیفه سجادیه .دعای9.فراز2
