کارکردهای بازی های رایانه ای

سوال- کارکردهای بازی چیست و آیا می شود کارکردهای مفیدی را برای بازی های رایانه ای برشمرد؟
پاسخ(دکترشریفی یزدی): از دید روانشناسی بازی کودکان صرفاً یک فعالیت جسمی یا فکری نیست، بازی بستری است که بچه ها نقش هایی را بیاموزند که قرار است در آینده در یکی از آن نقش ها، جا بگیرند و به ایفای نقش در جامعه بپردازند.
در حقیقت بازی ضمن اینکه می تواند محاسن زیادی از نظر فکری و جسمی برای بچه ها داشته باشد زمینه ای است برای آمادگی سازی کودکان ما برای زندگی دوران نوجوانی وجوانی. به همین دلیل ما به مقولۀ بازی نه فقط به عنوان یک امر فیزیکی بلکه بعنوان یک ابزار تربیتی توجه داریم و بسیار مهم است که اگر بازی در جا و اشکال مناسب جای بگیرد می تواند به سلامت روح و جسم بچه کمک کند و در تضمین سلامت او در آینده نقش بازی کند.
با تعریف عامی که ما از فواید بحث بازی داشتیم، وقتی وارد بازی رایانه ای می شویم این فواید صادق است. حتی اگر ما دربازی های سنتی دقت لازم را نکنیم ممکن است که آسیب هایی برای فرزندان ما بویژه برای رشد فکری وروحی روانی آنها وجود داشته باشد. درمورد بازی رایانه ای چند نکته مهم است:
1-اگر بازی مناسب و متناسب با سن کودک و متناسب با ارزش فرهنگی و هنجاری جامعه باشد می تواند به رشد کودک کمک کند به شرط اینکه به محتوا و شیوۀبازی و تطابق آن با شرایط فرزند ما توجه شده باشد.
2- ایجاد هماهنگی بین دست و مغز بچه باتوجه به شرایط سنی آنها و آماده سازی برای بهره گیری از ابزارهای دیجیتال( که قرار است درسال های آینده استفاده کنند که امروزه به وفور در اجزای زندگی ما دیده می شود)، می تواند کمک کارباشد. اگردقت لازم صورت نگیرد، با توجه به نو پدید بودن فضای دیجیتال آثار مخرب آن بسیار زیاد خواهد بود که جبران آن هزینۀ زیادی را بر پدر و مادر تحمیل خواهد کرد.
سوال – به نظر شما بازی های یارانه ای چه کارکردهایی دارند؟
پاسخ( مهندس سرامی): مهمترین ویژگی بازی های یارانه ای دو طرفه و دو سویه بودن است. تفاوت بازی رایانه ای با رسانه های دیگر مثل فیلم در این است که فرد می تواند مدیریت اختیار خودش را بکار ببندد و متناسب با اختیار فرد می تواند سناریو را تغییر دهد. این نوع کار جذابیتی برای مخاطب ایجاد می کند و امکان تنوع در استفاده را در اختیار مخاطب قرار می دهد. بخاطر همین ما می بینیم که بازی ها در نزد بچه ها از حد بازی گذشته و حتی بزرگسالان و متأهلین هم درگیر این بازی ها شده اند.
از ویژگی دو سویه بودن بازی های رایانه ای نتیجه هایی بدست می آید:
1- جذابیت که خیلی ها را درگیر می کند. 2- خیلی اوقات کارکرد بازی برای مخاطب سرگرمی است. ولی عملاً دارد به سمت کارکرد آموزشی یا فرصت تجربه کردن یک سری وضعیت هایی که شخص در محیط واقعی نمی تواند آنرا تجربه کند یا هزینۀ آن را نمی تواند بپردازد، درنتیجه بازی یک نوع شبیه سازی از وضعیت های مختلف و تجربۀ آن وضعیت هاست. 3- ممکن است که کارکردهای بازی در همین حد نماند و می تواند این اتفاق بیفتد که «بازی واری» زندگی صورت بگیرد به این معنی که در خلال بازی و به اسم ارائۀ یکسری خدمات و سرویس به بازی کن، زندگی فرد مدیریت شود. اینکه زندگی فرد چگونه مدیریت می شود، محل بحث جدی است. بازیهای خارجی با سبک زندگی متداول خودشان ساخته می شوند و مدیریت زندگی فرد را به آن سبک صورت می دهند، در نتیجه اگر این نوع سبک زندگی که بازی ترویج می کند با ارزش های جامعه تناسبی نداشته باشد، هم جامعه وهم فرد دچار تعارضاتی می شوند و هر دو صدمه خواهند دید بدون اینکه ما پیش بینی از آینده داشته باشیم. اگر ما در خصوص بازی های رایانه ای منفعل باشیم و نقشی در بومی سازی آنها یا تولید بازی های رایانه ای داخلی مبتنی بر سبک خودمان نداشته باشیم، طبیعتاً این کارکردها منجر به تعارضاتی می شود و اگر نقش خوبی را ایفا کنیم طبیعتاً به اهداف فرهنگ سازی جامعه کمک کرده ایم.


پی نوشت :
سایت شبکه سوم، برنامه گلبرگ 23-07-94