#تولیدی
#به_قلم_خودم
#صحیفه_سجادیه
#دعای_مکارم_الاخلاق
دعای مکارم الاخلاق ، برنامه انسان سازی
بیستمین دعای صحیفه سجادیه ، دعای مکارم الاخلاق، است که برنامه انسان سازی است و در آن سجایای انسانی و خلقیات کریمه بیان شده است .
در فراز اول دعای شریف مکارم الاخلاق ، امام سجاد (علیه السلام) می فرمایند:
“وَ انْتَهِ بِنِیتِی إِلَی أَحْسَنِ النِّیاتِ: و نیتم را به بهترین نیتها منتهى ساز."1
محمد تقی فلسفی در کتاب “شرحی بر دعای مکارم اخلاق صحیفه سجادیه” در شرح این بخش از دعا می نویسند، در روایتى از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود:«العِبادَةُ ثَلاثَةٌ: قَوْمٌ عبدوا اللّه عَز و جلّ خوفاً؛ فتلک عبادَةُ العبید و قَومٌ عَبَدُوا اللّه تبارَکَ و تَعالَى طَلَبَ الثَّوابِ؛ فَتِلکَ عبادة الأُجَرَاءِ و قَوْمٌ عَبَدُوا اللّه عَزَّ و جَلَّ حُبّاً لَهُ؛ فَتِلکَ عبادَةُ الأحْرارِ و هِىَ أَفْضَلُ العِبادَةِ.» (2)
عبادت کنندگان سه دسته هستند: گروهى خداوند را از ترس عذاب جهنم عبادت مى کنند؛ این عبادت بردگان است و گروهى خداوند را به طمع بهشت عبادت مى کنند؛ این عبادت مزدبگیران است و گروهى خداوند را از روى عشق و محبت به او عبادت مى کنند؛ این عبادت آزادگان است و این بهترین عبادتها است.
امام (علیه السلام) عبادت گروه اول و گروه دوم را عبادت خوانده و در ردیف عبادت گروه سوم ذکر فرموده است ولی عبادت گروه سوم را که به انگیزه محبت و دوستی خداوند انجام داده اند بهترین و برترین بندگی معرفی نموده و این عبادت کنندگان را گروه آزادگان و احرار خوانده است. تردیدی نیست که بندگی گروه سوم آنقدر عالی و رفیع است که نمی توان عبادت آنان را با عبودیت گروههای اول و دوم مقایسه نمود، ولی با اینکه بندگی گروه سوم در عالیترین مراتب بندگی و عبودیت قرار دارد امام (ع) عبادت گروههای اول و دوم را باطل تلقی نفرموده اند و عمل آنان را مشرکانه نخوانده است. به موجب این روایت و روایات دیگری نظایر اینها که در کتب حدیث آمده اگر کسی به قصد قربت و با نیت اطاعت امر باری تعالی به انگیزه رسیدن به بهشت یا رهایی از دوزخ خدا را عبادت کند و نماز بخواند عبادتی صحیح و مشروع انجام داده است .(3)
آری نیتهای خوب ، درجات و مراتبی دارد و امام سجاد (علیه السلام) در این دعا بهترین نیت ها را از خداوند متعال درخواست می کند:"وَ انْتَهِ بِنِیتِی إِلَی أَحْسَنِ النِّیاتِ: و نیتم را به بهترین نیتها منتهى ساز.”
1.صحیفه سجادیه دعای20 فراز1
(2) اصول کافی، ج2، ص10
3. شرح و تفسیر دعای مکارم الاخلاق، ص32